LUBELSZCZYZNA

Lubelszczyzna to kraina historyczna położona na terenie Polski.

Lubelszczyna, często zwana Wschodnią Małopolską, odegrała w historii Polski kluczową rolę podczas ekspansji terytorialnej państwa polskiego na wschód. W Lublinie podpisana została unia polsko-litewska, powszechnie zwana unią lubelską. Zawarta w roku 1569 unia sankcjonowała powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, co w rzeczywistości stanowiło powstanie jednolitego państwa polsko-litewskiego. Tutaj swoje posiadłości ziemskie miały największe polskie rody magnackie, w tym Zamoyscy, Sobiescy, Tarnowscy, Potoccy, Czartoryscy, Lubomirscy, Krasińscy czy Żółkiewscy. W czasie obydwu wojen światowych, w listopadzie 1918 roku oraz w lipcu 1944 roku, na terenie Lubelszczyzny konstytuowały się pierwsze powojenne władze rządowe.

Wyżyna Lubelska oraz Roztocze są częścią Wyżyny Małopolskiej. Wyróżniają się spośród pozostałych części wyżyny występowaniem gleb lessowych. Dlatego charakterystycznym elementem w krajobrazie Wyżyny Lubelskiej są liczne wąwozy, w większości przypadków będące dziełem ludzkiej działalności. Najpiękniejsze z nich zobaczyć można w Kazimierzu Dolnym i małopolskim Sandomierzu. Największą osobliwością Roztocza są liczne bystrza i wodospady na roztoczańskich rzekach i potokach. Najbardziej malownicze są 24 progi (tzw. szumy) na rzece Tanwi, ułożone zgodnie z kierunkiem spękań utworów kredowych.

Lubelszczyznę można podzielić na trzy części :