Orle Gniazda to system średniowiecznych umocnień polskiej granicy zachodniej, stworzony przez króla Kazimierza Wielkiego pod koniec XIV wieku. Składało się na niego kilkadziesiąt murowanych zamków królewskich i prywatnych oraz strażnic, wzniesionych na niedostępnych wzgórzach Jury Krakowskiej. Do dzisiaj przetrwało tylko kilka z nich, większość w stanie ruiny. Najważniejsze spośród tych pozostałości łączy Szlak Orlich Gniazd, przebiegający pomiędzy Częstochową i Krakowem.
Najdalej na północ położonymi Orlimi Gniazdami są zamki Olsztyn oraz Ostrężnik. | |
Według legendy bliźniacze zamki Mirów i Bobolice w Niegowej połączone były podziemnym tunelem. | |
Zamki Pilcza to zamek w środkowej części systemu Orlich Gniazd. | |
Ruiny zamku Ogrodzieniec natchnęły Aleksandra Janowskiego do założenia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. | |
Zamki Rabsztyn i Tenczyn to jedne z największych, ale też najrzadziej odwiedzanych spośród Orlich Gniazd. | |
Odrestaurowany zamek Pieskowa Skała oraz ruiny zamku w Ojcowie znajdują się na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. | |
Zlokalizowany w Będzinie zamek, choć zaliczany do Orlich Gniazd, położony jest poza Jurą Krakowską. | |
Podobne do małopolskich Orlich Gniazd zamki można spotkać także w innych częściach Europy. |