CHARLES LOUIS DE MONTESQUIEU
Charles Louis de Secondat baron de la Brède et de Montesquieu był francuskim filozofem, prawnikiem, wolnomularzem i pisarzem politycznym doby Oświecenia. Był członkiem Akademii Francuskiej oraz współtwórcą tekstów do Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. W podróży po państwach europejskich prowadził studia nad prawem, obyczajami i ustrojami politycznymi. Jest jednym z prekursorów liberalizmu, popularyzatorem teorii trójpodziału władzy. Jego najważniejszym dziełem jest traktat "O duchu praw".
Charles Louis de Montesquieu w swojej koncepcji filozoficznej wyszedł od koncepcji prawa naturalnego, wywodząc że prawo stanowione zostało stworzone dla poskromienia dzikości natury. W doktrynie filozoficznej ważną rolę odgrywał relatywizm, któy wyrażał się w przekonaniu, iż życie społeczeństw powinno być przeniknięte duchem praw. Przy tworzeniu prawa należy brać pod uwagę naturalne uwarunkowania, które kształtują ducha praw. Do tych uwarunkowań należą: wielkość terytorium państwa, klimat, religia, obyczaje, historia, formy gospodarowania oraz zasady rządzenia.
W doktrynie politycznej Charles Louis de Montesquieu za przykład podawał ustrój brytyjskiej monarchii konstytucyjnej. Głosił, że państwo jest wynikiem umowy społecznej obywateli dla ochrony ich interesów, bezpieczeństwa i wolności obejmującej swobodę sumienia, słowa mówionego i drukowanego, a podstawą ustroju społecznego jest wartość prywatna. Uważał on, że o jakości państwa stanowi gwarantowanie przez nie wolności obywateli. Filozof wysunął myśl, że sprzyja temu ograniczenie władzy, a zwłaszcza jej podział.


O DUCHU PRAW
Jest to wydane w 1748 roku, składające się z trzydziestu jeden ksiąg dzieło, w którym autor dokonał analizy znanych ówcześnie form ustrojowych. Wyłożył w nim teorię dobrze rządzonego i praworządnego państwa, w myśl zasad wczesnego oświecenia i ideałów monarchii konstytucyjnej. Według filozofa zróżnicowany charakter poszczególnych narodów uniemożliwia stworzenie jednego, uniwersalnego modelu prawa. Prawo poszczególnych państw powinno opierać się na duchu praw, czyli na rożnych stosunkach, jakie prawa mogą mieć z różnymi rzeczami.
Po przeprowadzeniu badań porównawczych nad ustrojem wielu państw, opowiedział się za modelem angielskim, w którym trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą gwarantuje obywatelom wolność polityczną. Władze ustawodawcza, wykonawcza i sądowa, winny być od siebie oddzielone i równoważyć się wzajemnie, ustawodawstwo zaś dostosowane do warunków wynikających z tzw. determinizmu geograficznego, ale musi sprzyjać wolności i postępowi. Sądy powinny być całkowicie niezależne od władz państwowych.
Kształtując swoją dokrtynę polityczną Charles Louis de Montesquieu wyróżnił trzy rodzaje ustroju państwowego, monarchiczny, despotyczny i republikański, który może być realizowany w postaci rządów demokratycznych lub rządów arystokracji. W każdym z tych ustrojów stara się znaleźć główną, działającą sprężynę. Budując model idealny państwa, filozof postulował również powołanie dwuizbowego parlamentu jako władzy ustawodawczej, z prawem weta dla rządu. Dzieło to było fundamentem kształtowania systemów politycznych Europy i Ameryki następnych stuleci.


Moje przemyślenia